Cụ Trọng là người chị, người bạn thân nhất của Mạ ở xứ người. Từ khi tình cờ gặp Cụ đi bộ trong khu condo vào năm 1999, hai chị em đã thân thiết như quen biết nhau từ lâu lắm rồi. Cụ Trọng thường gọi Mạ là bà Huế; cái tên nghe cũng rất gần gũi. Đến năm 2002, gia đình tôi dọn đi thành phố khác. Tuy nhiên, các Cụ vẫn thường xuyên gặp nhau hoặc gọi điện thoại hỏi thăm nhau. Có lần Mạ đến thăm Cụ vì nghe tin Cụ bệnh; khi ra về, Cụ gài nút áo khoác cho Mạ. Nhìn cảnh đó thật xúc động. Hai chị em ruột chắc cũng chỉ có thể chăm sóc nhau ân cần đến vậy thôi. Thật là một tình bạn đẹp! Một sự trùng hợp đặc biệt nữa là Cụ Trọng và Mạ đều từ bỏ cõi tạm này vào cùng một ngày cuối tháng 10, cách nhau đúng 15 năm. Nơi bình yên ấy, chắc Mạ sẽ tiếp tục cùng Cụ và cả Cô Thục đi dạo như ngày xưa.

Khi gia đình dọn tới condo, Cụ Trọng và Cô Thục là hai người bạn mới của Mạ. Mỗi ngày ba người cùng nhau đi bộ tập thể dục vòng quanh khu condo. Những ngày Mạ không khỏe, Cô đã qua nhà giúp Mạ trông cháu. Tình cảm của ba người bạn thật thắm thiết cho đến khi các Cụ lần lượt ra đi. Bây giờ các Cụ đã gặp nhau nơi cõi an lành.


Chiếc áo kỷ niệm của Mạ tặng cho cả nhà nhân dịp sinh nhật lần thứ 97 có in chữ TL và hình hoa sen, đều là tên của Mạ. Chúng con mang tên Gia Đình Tâm Lành, sẽ tiếp tục bước theo con đường Mạ đã dẫn lối. Chúng con sẽ thực hiện tâm nguyện cuối cùng của Mạ là dành tặng tất cả những gì Mạ để lại cho người nghèo khó, nhất là người dân miền núi. Với tấm lòng hướng thiện, chúng con sẽ học theo lối sống vị tha của Mạ. Chúng con sẽ giúp người bớt đói khổ, sẽ mang lại niềm vui và an lành cho những ai cần sự giúp đỡ mà chúng con có duyên gặp được.

Kỷ vật cho con

Mùa đông 1995 trời lạnh hơn mọi năm và tuyết rất nhiều. Hôm đó con tới nhà thăm Mạ và Thúy. Mạ nhìn ra ngoài thấy tuyết đang rơi không ngớt nên hỏi con có lạnh lắm không. Con gật đầu: “Dạ lạnh lắm Bác.”
Thế là vài ngày sau con đã có một chiếc áo len do chính tay Mạ đan. Con rất cảm động và trân quý giữ gìn, chỉ khi nào có dịp Tết hoặc đi Chùa mới mặc vì sợ áo mau cũ.
Mạ ơi! Đến nay đã gần 30 năm mà con vẫn còn giữ chiếc áo Mạ đan. Chiếc áo len này sẽ mãi mãi là kỷ vật của Mạ dành cho con.
An nghĩ Mạ nhé!


“Lời tạm biệt chưa nói” - Nhạc sĩ: Kai Dinh

"Đâu ai biết lần gặp lúc đó ngồi kề bên nhau là lần  cuối cùng
...
Ai biết bầu trời xanh kia
Ngày mai sẽ trở thành sao khuya
Để ta nhớ về người mỗi đêm

Thời gian giữ kỷ niệm quý giá về người thân yêu, đừng xoá đi
Lời hứa mình dành cho nhau buổi chiều gió mát, xin khắc ghi
Lời chia tay chẳng kịp nói, bồ công anh ơi theo gió, xin cuốn đi

Hạnh phúc kia trong ta
Là chiều hoàng hôn ngắm mưa dưới hiên nhà
Người đã cho ta thật nhiều yêu thương thiết tha
Bằng cuộc đời người sống qua

Những cánh hoa mang theo
Lời tạm biệt mà mình chưa thể nói
Hãy bay bay về thiên đường đẹp nhất, thay lời tim ta, người ơi"

https://youtu.be/B9PDYlaV84w?si=UwOXfpjWiaFQjGpa

Đoá hoa dâng Ngoại

Điều cuối cùng mà con muốn làm cho Ngoại là kết những lẵng hoa tiễn Ngoại về nơi yên nghỉ cuối cùng. Khi đi mua hoa, con cảm thấy lạ lùng vì tất cả những loại hoa mà con nghĩ đến đều không có, dù đã tìm kiếm ở nhiều chợ khác nhau. Con tự hỏi không biết Ngoại thích hoa gì, nhưng rồi cũng đành phải mua những loại hoa có sẵn lúc đó.

Cho đến khi con mang hoa đến nhà tang lễ và nhìn thấy lẵng hoa mà nhà quàng đã chuẩn bị cho Ngoại, con mới hiểu rằng chắc hẳn Ngoại muốn những loại hoa này. Lúc đó, con mới nhận ra tại sao con chỉ mua được những đóa hoa ly và những loại hoa cùng tông màu với hoa mà nhà quàng đã chuẩn bị cho Ngoại. Phải chăng đây là một sự trùng hợp kỳ diệu hay là lời nhắc nhở của Ngoại?

Từ khi Ngoại ra đi, con luôn thắc mắc không biết Ngoại có còn ở trong nhà hay không. Tại sao không ai trong gia đình nằm mơ thấy Ngoại về thăm? Nhưng khi nhìn thấy sự trùng hợp này, con biết rằng Ngoại vẫn ở bên cạnh tất cả chúng con, chỉ là Ngoại không để mọi người nhìn thấy, và chỉ những ai tinh ý mới nhận ra những tín hiệu nho nhỏ mà Ngoại để lại.

Viết đến đây, laptop của con tự nhiên bị đóng băng và không thể làm gì được; mãi một lúc sau mới hoạt động lại bình thường. Thôi, con xin được dừng bút tại đây và gửi đến Ngoại lời chào cuối cùng. Cầu mong Ngoại sẽ được yên nghỉ nơi cõi vĩnh hằng. 🙏🙏🙏

Thương Ngoại  ♡

Năm nay thật đặc biệt! 
Hai ngày trươc sinh nhật Mạ là đám cưới cháu ngoại Thùy Trâm, con gái của chị thứ hai, và DuyAn. Mạ đã rất vui mừng chào đón cháu rể mới. 
Đây cũng là lần đầu tiên anh con rể thứ hai đến Hoa Kỳ và gặp lại Mạ sau 17 năm xa cách. Anh là một tay đàn guitar lão luyện của gia đình, hòa vào tiếng đàn keyboard du dương của anh con rể thứ ba đến từ Canada và tiếng hát ấm áp của con rể út đã mang lại cho Mạ niềm vui không dứt.


Cân mẹ

Biến cố lớn! Thay đổi cuộc đời. Mạ phải bương chải, gánh gồng, buôn bán để có tiền thăm nuôi Ba cải tạo và bốn con gái trong tuổi chưa biết lo toan gì. Nắng mưa vất vã làm Mạ đen và gầy đi. Kỉ niệm về Mạ nhiều mà toàn là chuyện buồn. Tôi nhớ có một buổi sáng Mạ nói với tôi "Phi coi mắt Mạ có chi mà Mạ không thấy". Tôi nhìn vào mắt Mạ có một chấm trắng tròn, thấy Mạ dụi mắt hoài. Đưa Mạ đến Bệnh Viện Mắt khám. Bác sĩ nói "Bị cườm" phải mỗ. Đáng lẽ mỗ một bên vì chỉ có một bên bị cườm, nhưng bác sĩ mỗ luôn hai mắt. Mắt Mạ băng kín, phải ở lại vài ngày chờ tháo băng. Mạ tôi không hề lo lắng hỏi han gì cả. Mạ yên tâm vì các con của Mạ đã khôn lớn, sẽ lo cho Mạ. Mạ nằm trên giường trong căn phòng nhỏ nóng bức, tôi muốn đổi Mạ qua một giường cạnh có cửa sổ để được thoáng mát hơn. Thế là, tôi bồng Mạ tôi qua giường khác. Tôi tự nghĩ là có bồng nỗi Mạ không? Vì lúc đó tôi cũng gầy. Tôi đặt hai tay dưới người Mạ. Bồng Mạ lên. Tôi giật mình, Mạ ốm nhom và nhẹ tênh trên tay tôi. Tôi thấy mắt tôi nhòa đi, đã rất lâu rồi, mãi lo làm kiếm tiền sinh sống, tôi không còn thời gian ngắm nhìn mẹ...
Mạ ơi, hãy bình yên Mạ nghe. Những con cháu của Mạ đã lớn hết rồi Mạ nhé. 

Thương và nhớ Mạ nhiều.

Tôi thật hạnh phúc vì được gần Mạ

Kỷ niệm gần đây nhất về Mạ, là tôi được gần và chăm sóc cho Mạ. Dù chỉ là một khoảng thời gian ngắn, nhưng mỗi ngày trôi qua tôi cảm thấy mình may mắn và hạnh phúc biết bao. Mỗi sáng, khi Mạ thức dậy, tôi cho Mạ súc miệng, lau mặt, lau tay cho Mạ, rồi hỏi "Mạ đói không?". Mạ gật đầu, thế là tôi lại đút cho Mạ ăn, cùng Mạ ăn, cùng Mạ ngủ. Tôi được sống chậm lại, được sống trong cảnh êm đềm, và hơn hết, được bên Mạ.
Mạ chừ lẫn nhiều rồi, vì vậy thỉnh thoảng tôi hỏi "Mạ có biết con là ai không?" Mạ nhìn một lúc rồi lắc đầu. Tôi lại hỏi "Mạ có biết con Phi không?" Mạ gật đầu. tôi lại hỏi tiếp "Phi là con của ai?". Mạ nói "Con Tui". Tôi ôm Mạ, "Mạ còn nhớ con!". 
Bây giờ thì con hỏi, Mạ không trả lời nữa. Con chắc Mạ đang nghĩ thầm "Biết rồi mà hỏi hoài". Mạ ra đi, nhưng những khoảng khắc yêu thương, những lời nói, những cái nắm tay ấm áp vẫn sẽ mãi là ký ức không thể phai mờ trong con. 

Con nhớ Mạ nhiều lắm.
 An nghĩ Mạ nhé!

Hoa nhà lá vườn, cháu ngoại tự trang trí bánh.  Vậy thôi cũng có được một sinh nhật vui vẻ trong căn nhà nhỏ. Delta đang tung hoành ngoài kia. Lời cầu mong duy nhất là không bị vướng để giữ an toàn cho Mạ.

Những lần qua thăm Mạ

Con nhớ những lần hai vợ chồng con qua thăm và dự sinh nhật Mạ. Lúc chia tay Mạ trở về Canada. Mạ thường hỏi: "Về rồi khi mô qua lại?" Con trả lời: "Khoảng 5, 6 tháng". Mạ nói: "5, 6 là 11 à?" Rồi Mạ cười.
    - "Vậy 6 tháng Mạ hỉ"
    - "Mạ đâu biết 6 tháng là bao nhiêu lâu đâu" 
    - Có khi, thì Mạ nói "lâu ghê hỉ?"
Những lần sau này Mạ không còn hỏi nữa vì mỗi ngày sức khỏe càng yếu đi. Gần đây nhất khi về lại Canada, tôi cứ lo sợ đây là lần cuối tôi gặp Mạ, chỉ đến hôn Mạ để từ biệt, vì Mạ cứ chìm trong giấc ngủ không còn hỏi như trước nữa.
Con nghĩ ngày Mạ rời xa chúng con không còn xa nữa, mặc dầu biết ngày đó sẽ đến, nhưng cảm giác đau nhói tim, ngột thở, lo sợ vẫn luôn ở trong lòng. Vì sự xa cách giữa Canada và Mỹ, chúng con sẽ không được kề cận bên Mạ ở giây phút cuối. Và sự việc đã đến, khi em út báo tin Mạ rất yếu 2 vợ chồng con vội vã thu xếp qua liền, Mạ nằm thiêm thiếp trên giường không nói được nữa, con đến gần Mạ cầm tay Mạ nói "Mạ ơi con và Hùng qua thăm Mạ nè", nghe tiếng tôi, mắt Mạ vẫn nhắm, nhưng bàn tay yếu ớt vẫn bóp nhẹ bàn tay con, dường như hiểu con đang bên cạnh Mạ.
Con thật may mắn và kịp thời gặp Mạ trước khi Mạ vĩnh viễn ra đi.
    "Mẹ là suối tắm mát những tháng năm dài
    Làm sông trôi đi bao nhiêu muộn phiền
    Là mây xanh bao quanh cho cuộc đời con
    Mẹ là nắng ấm áp tỏa xuống con đường
    Cho con thơ tiếng nói ban đầu
    Có tiếng khóc tiếng hát bước chân đầu tiên...
    Con yêu ơi, con yêu hãy quay về đây" (CK Con yêu)
Bài hát mà chị em chúng con đã hát trong ngày sinh nhật Mạ, trong ngôi nhà thân thương của nhỏ em út đầy ấp những tiếng cười, tiếng đàn, tiếng hát của Mạ và chúng con.
Mạ đi rồi! Không biết đến bao giờ chúng con mới có dịp về tụ tập bên nhau khi không còn Mạ nữa.
Hôm nay, chúng con về đây, về bên Mạ lúc này. Mạ hãy yên lòng và an nghĩ Mạ nhé.
Chúng con luôn nhớ về Mạ.

Năm 2020 là một năm đầy biến động. Đại dịch hoành hành khắp thế giới và sinh nhật của Mạ rơi vào thời gian bị cách ly. Không ai dám lui tới để giữ gìn cho Mạ. Có thăm Mạ thì cũng chỉ đứng bên ngoài cửa gương nhìn vô. Không thể đặt bánh nên con gái và cháu ngoại tay mơ cũng liều lĩnh làm môt cái bánh mừng Bà Ngoại tròn 93 tuổi. Chỉ có vài người trong nhà thôi nhưng cũng đủ ấm cúng phải không Mạ?

First and foremost, I want to express my deepest gratitude to Ba Ngoi for blessing us with her presence at our wedding. It truly meant a lot to have her there, surrounded by both sides of the family, always with a big smile on her face. I’ll always remember how much she loved music — whenever a song played or someone sang, her hands would move to the rhythm, showing her joy in the moment.  May she rest in peace, knowing that she will be missed and remembered. 

Nhà có hai con mèo ฅ^•ﻌ•^ฅ
Một con mèo đang nằm ngủ, một con mèo nằm khóc...

Ước mơ thành hiện thực

Đó là caption mà con đăng trên Facebook dưới tấm hình chụp chung với Ngoại trong ngày cưới. Còn nhớ lúc Ngoại gọi điện từ Mỹ về, Ngoại hay chọc ba đứa con là đứa nào lấy chồng lấy vợ trước sẽ được trao giải thưởng. Cả nhà đều cười vui vẻ với câu nói đùa của Ngoại. Ngoại có biết không, từ nhỏ con đã luôn cầu nguyện là muốn có Ngoại tham dự đám cưới của con. Từ khi biết Ngoại tuổi cao sức yếu không thể bay về Việt Nam chơi và thăm nhà nữa, con đã đổi giấc mơ, quyết tâm phải đi Mỹ và cưới chồng bên đó để có Ngoại có mặt trong ngày vui của mình.

Người ta nói rằng khi bạn ước mơ điều gì đó bằng cả trái tim, cả vũ trụ sẽ hợp sức biến ước mơ đó thành hiện thực. Cuối cùng thì cũng có người chịu cưới con, hết ế rồi, Ngoại ơi! Vui hơn nữa là điều con mong ước từ nhỏ đã thành hiện thực. Ngày cưới con, chắc Ngoại cũng chẳng nhớ con là ai, nhìn đứa nào cũng như nhau. Đến con còn hay quên, huống gì Ngoại đã 97 tuổi. Nhưng nếu có không nhớ, cũng chẳng sao; có khi đó lại là điều tốt, vì khi đó mình có thể quên hết mọi chuyện, kể cả những câu chuyện buồn. Con nghĩ là khi lòng không còn vướng bận hay tiếc nuối điều gì, thì Ngoại ra đi sẽ thanh thản hơn. Có lẽ vậy mà lại hay, Ngoại hì.

Ngoại yên nghỉ nhé. Ở đây tụi con sẽ mãi nhớ đến Ngoại!


Ever since my birth, Bà Ngoại has been very close to me. She cared for me 24/7. I slept with her each night in my childood, and she was somehow able to sleep while I acted out elaborate stories with all my stuffed animals on our bed.

Sometimes, she would play with me, and she even played with Thusthus (•o•). One funny memory I have is when she would tell Thusthus to close her legs because it isn't ladylike for a duckling to sit doing the splits! She tried her best to combat the stubborn stitching to make her legs close, even tying her legs together using rubber bands to no avail. I always thought it was hilarious, and it displayed Bà Ngoại's creativity and humour.

When I started going to school, I started speaking English more, and I gradually stopped speaking Vietnamese. The only person I ever spoke Vietnamese to was Bà Ngoại because if I didn't speak it with her, we would lose our ability to communicate.

As Bà Ngoại spoke less coherently during her decline, I also lost my Vietnamese proficiency, and I spoke to Bà Ngoại less. However, our connection was not completely lost.

The one lasting language we still shared before she left us was the universal language of play. There were times when I would bounce a balloon in the air with her, passing it back and forth just as words are passed and bounced in a conversation. At other times, Bà Ngoại would pick up Thusthus curiously, looking at her and feeling the fabric of her dress. This was touching to me since Thusthus is a vehicle I use to communicate. It was as if she was connecting with me in a unique way.

Even at her old age, she enjoyed playing as if she was a child since that was one of the few things she had the energy to do. Maybe in the latter years of one's life, one reverts to a childlike state, needing extra care and opportunities to have fun.

I hope that as a spirit, Bà Ngoại can now run and play with childlike energy and boundless health, free from material struggles and physical age.

Ba qua đời khi con còn quá nhỏ để hiểu được chuyện gì đang xảy ra. Những ký ức về Ba chỉ có vỏn vẹn mấy năm tuổi thơ, còn lại là nghe Mạ kể. Sau này ngẫm lại, con thấy Ba Mạ rất hợp nhau ở một điểm: sẵn sàng giúp đỡ người khác ngay cả khi cuộc sống rất khó khăn. Ba Mạ đã từng mượn tiền để lo hậu sự cho người bạn, cho gia đình người cháu họ gặp nạn. Thấy người nghèo túng đều giúp gạo tiền. Sau quốc biến, dù nhà không đủ ăn, Mạ vẫn mang thức ăn cho một gia đình khác. Lúc đó con còn nhỏ, chỉ thắc mắc mà không dám hỏi. Cơm không đủ no, áo quần không lành lặn, sao Mạ lại giúp cho người khác? Lớn lên rồi con mới hiểu đó là tấm lòng bao la của Mạ dành cho mọi người xung quanh. Dù thiếu thốn, cơ cực trăm bề nhưng Mạ vẫn chia sẻ phần thức ăn ít ỏi để cùng nhau sống qua ngày.
Từ khi con được biết các Cha, các Ni Sư, các Cô Chú làm thiện nguyện, con hay kể cho Mạ nghe những trường hợp ngặt nghèo. Lúc nào Mạ cũng góp một bàn tay. Nghe con nói những cụ ông, cụ bà, những em bé thiếu thực phẩm, nước sạch, thiếu sữa, thuốc men, Mạ nói: “Giúp họ đi con. Con nhớ đừng gởi ít quá không đủ.” Ngày Mạ bịnh nằm thiêm thiếp trên giường, con nhắc tới bà con miền núi. Mạ mở mắt ra và nói: “Tội quá! Con coi giúp họ nghe con. Thà là mình ăn ít lại cũng được, để gởi về giúp họ. Chứ mình ăn uống dư giả mà họ đói tội lắm.” Có lần con hỏi Mạ: “Khi Mạ trăm tuổi rồi, tiền của Mạ còn lại Mạ muốn cho ai?” Mạ nói ngay không cần suy nghĩ: “Lo hậu sự cho Mạ xong, còn lại bao nhiêu cho hết người nghèo nghe con, nhất là người miền núi.” Nhiều năm qua Mạ đã gieo rắc yêu thương trên quê hương đất tổ. Mạ đã buông bỏ tất cả vật chất tạm bợ. Có lẽ nhờ vậy mà Mạ ra đi rất thanh thản, không vướng bận gì. Lòng Mạ nhẹ tênh, hành trang lên đường của Mạ đơn giản chỉ có tình thương dành cho mọi người, dù không quen biết.
Con sẽ tiếp tục đem tình thương đó đến những nơi cần thiết theo ý nguyện của Mạ. Từ nay Mạ đã có thể an nghỉ nơi cõi lành <3


Trò chơi ngày bé thật đơn giản, và một trong những trò mà tôi còn nhớ là nhổ tóc bạc cho Ngoại. Với tay nghề còn non nớt và thiếu kinh nghiệm, tôi thường nhổ tóc bạc bị đứt ngang hoặc nhổ quá chậm. Vì vậy, mỗi lần Ngoại mở cuộc thi nhổ tóc bạc, tôi luôn thua anh họ, không thể nào vượt qua được anh. Dù vậy, phần thưởng của Ngoại cho tất cả chúng tôi đều như nhau. Đó là những món ăn ngon do chính Ngoại nấu.

Từ nhỏ, tôi đã bị bệnh khó ăn và ăn chậm, nên càng ngày càng ốm yếu. Ngoại thương khi thấy tôi gầy nên đã nói với Mẹ rằng để Ngoại nuôi tôi. Tôi còn nhớ mãi món bí đỏ xào ngon tuyệt của Ngoại. Chỉ là bí đỏ xào ăn với cơm nóng nhưng mà món này luôn làm tôi mê mẩn. Mỗi lần được ăn cơm với bí đỏ xào, tôi rất vui và ăn cũng nhanh hơn. Khi Ngoại đút một muỗng cơm, tôi lại chạy một vòng rồi quay lại há miệng chờ Ngoại đút tiếp. Khi thấy tôi ăn nhanh, Ngoại hỏi: “Có nhả không, răng ăn nhanh rứa?” Tôi chỉ cười lắc đầu. 

Có lần, tôi nghe dì kể lại chuyện ngày xưa. Khi Ngoại nấu món cà tím chiên bột, tôi cứ nghĩ đó là thịt, nên chạy lại xin Ngoại: “Ngoại cho con xin thêm miếng thịt.” Quả thật, đó là một thời thơ ấu vô tư, chỉ biết ăn và chơi, không biết gì ngoài niềm vui và những món ăn ngon của Ngoại. Mãi sau này, tôi mới nhận ra rằng rời xa vòng tay Ngoại là bão tố.


Myrtle Beach
Trời chưa sáng hẵn, tôi đã vội vã thay đồ tắm chuẩn bị ra biển sớm, một tuần qua thật mau, ngày mai là trả phòng để trở về nhà.
Tối hôm qua, tôi đã rủ mọi người trong gia đình dậy sớm để ra biển tắm và ngắm mặt trời lên. Nhưng hầu như ai cũng còn trong giấc ngủ say. Tôi có ý định đi một mình. Mạ tôi muốn đi cùng nên hai mẹ con đi bộ xuống biển. Tôi mở ghế xếp cho Mạ ngồi, đưa chiếc khăn tắm cho Mạ giữ. Mạ lặng lẽ nhìn tôi tung tăng chạy xuống biển chơi đùa với sóng.
Biển thật vắng. Chỉ có Mạ và con. Lúc đó con chưa hiểu Mạ theo con ra biển để làm gì. Sau này mới biết vì Mạ lo lắng cho con, không yên tâm khi thấy con đi một mình.
Trên đường về lại khách sạn, Mạ giúp con hái những cành hoa Lau mọc hai bên đường. Những cành hoa ấy theo năm tháng đến bây giờ con vẫn còn cất giữ để nhớ về Mạ.
Mạ lúc nào cũng vậy thương và lo cho con cháu, thật đúng là “Lòng Mẹ bao la như biển thái bình dạt dào…” Với con, tình thương của Mạ như những ngọn sóng cao dâng trào, bao phủ và che chở đời con.
- Con cảm ơn Mạ -

Cô ơi, con qua đây một mình với gia đình nhỏ của con. Những năm tháng nhớ gia đình rất buồn. Rồi may mắn Cô đã tranh đấu đưa được các em qua. Ngày đầu con liên lạc được với Cô, con mừng lắm. Con gọi Cô thường xuyên để được nghe Cô kể chuyện nhà. Cô là người thân nhất của Mạ con và thường xuyên ghé thăm, Mạ và Cô nói chuyện không dứt. Khi con điện thoại cho Cô, Cô kể chuyện Mạ của con, tự nhiên con vui hơn và không thấy xa cách mấy. Con thấy những hoạt động của gia đình mình không có một khoảng cách xa xôi quá như xưa nữa và con cảm ơn Cô rất nhiều. Cô đã vĩnh viễn ra đi, đời sống với tình cảm cho mọi người vẫn còn lại. Cô đã dược hưởng sống vui, sống thọ với hạnh phúc trong sự hiếu thuận của Thúy và Thuần cùng các em. Biết rằng ngày này cũng phải đến, nhưng con vẫn vô cùng thương tiếc Cô. Chị xin thay mặt gia đình thành kính chia buồn cúng các em.


Mẹ kể rằng khi còn nhỏ, Mẹ đã gửi tôi cho Bà Ngoại nuôi. Vì học trường gần nhà nên Ngoại là người thường xuyên đưa đón tôi những lúc Mẹ bận. Ngoại không chỉ chăm sóc tôi từng bữa ăn, giấc ngủ mà còn tắm rửa cho tôi rất chu đáo. Bà còn khéo tay đan cho tôi và chị những chiếc áo len vừa đẹp vừa ấm áp, nhưng tiếc là tôi không còn giữ lại những chiếc áo đó nữa. Vật duy nhất tôi còn giữ là chiếc mền bông do chính tay Ngoại làm.

Tôi không nhớ rõ từ khi nào mình đã có chiếc mền; nghe nói là có sự phụ giúp của bàn tay dì út, và anh họ tôi là người xâu chỉ. Ngoại không chỉ khéo tay mà còn rất sáng tạo, khi dùng những miếng vải vụn ráp thành những bông hoa, sau đó ghép lại thành một chiếc mền ấm áp. Chắc hẳn việc đó đã tốn rất nhiều thời gian và công sức của Ngoại.

Trí nhớ của tôi rất kém, nên tôi chẳng có chút ký ức nào về lúc Ngoại làm chiếc chăn bông này, chỉ biết rằng nó đã thuộc về mình. Từ khi có chiếc mền, đêm nào tôi cũng đắp nó, và nó đã trở thành chiếc mền yêu thích nhất của tôi trong nhiều năm. Giờ đây, khi Ngoại đã không còn, tôi cảm thấy may mắn khi vẫn giữ được chiếc mền kỷ vật mà Ngoại để lại. Cảm ơn Ngoại vì món quà tuyệt vời này!

Thương Ngoại  ♡


Kỷ vật 35 năm

Con gái tôi rất mê búp bê từ lúc rất nhỏ. Bà Ngoại thì rất thương cháu. Ngoài sự chăm lo ăn uống, tắm rữa, Bà Ngoại còn đan những chiếc áo len rất khéo léo và đẹp mắt trong đường len pha phối màu rất xinh xắn. Quả là Bà Ngoại rất khéo tay trong chuyện đan thêu và may vá. 

Cháu đã nâng niu vui sướng khi được Bà Ngoại đan cho chiếc áo bé xíu dễ thương vô cùng. Và cho mãi đến hôm nay vẫn còn cất giữ cẩn thận. Bây giờ nhìn ngắm lại thấy nhiều cảm xúc dâng tràn.

Bà Ngoại hãy yên nghĩ và đừng lo lắng nữa nhé. Cầu nguyện cho Ngoại thanh thản, vãng sanh cỏi Phật. Cháu sẽ giữ kỷ vật này mãi mãi để nhớ về Ngoại.

Trong khoảnh khắc đau buồn của mất mát, xin gửi đến toàn thể tang quyến lời chia buồn sâu sắc và chân thành nhất. Xin được phép thể hiện lòng tiếc thương và sự đồng cảm chân thành từ trái tim của Tiến. 


Con nhớ mỗi lần con lên nhà chơi, Bác đều hỏi han ân cần:
"Lên chơi hả con? Thúy ở trên nhà đó con."
"Xa quá, đạp xe có mệt không con?..."
Hình ảnh Bác vẫn còn y nguyên trong ký ức con. Giọng nói của Bác nhẹ nhàng chân thật, luôn gói gắm tình thương của một người Mẹ dành cho con.
Con rất thương Bác. Con muốn gởi bình hoa để chưng trên bàn thờ của Bác. Cầu mong Bác được về nơi vĩnh hằng.

Nơi ánh sáng và bình an Ngoại nhé

Ngày ấy, khi Ngoại nằm trên giường bệnh, nhưng mắt Ngoại vẫn sáng lên khi gọi tên từng người con, từng người cháu. Con đứng lặng bên giường, nhìn Ngoại mà trong lòng chỉ mong thời gian có thể dừng lại, để con có thể ở bên Ngoại lâu hơn, kể cho Ngoại nghe những điều mà con đã đọc được, những bài học về sự bình an trong đạo Phật, về tĩnh lặng trong tâm hồn.

Những năm tháng tìm hiểu về đạo Phật không hề dễ dàng, đôi lúc con cảm thấy thối chí khi phải đối diện với chính mình. Nhưng rồi, vào một ngày, khi đứng bên giường Ngoại, con hỏi: “Ngoại ơi, Ngoại nhớ con là ai không?” Ngoại khẽ lắc đầu. Con nghẹn ngào, nói: "Con đây mà, Phú nè, cháu của Ngoại nè... Ngoại có nhớ không?" Lời nói chưa dứt, nhưng con cảm thấy tim mình như bị bóp nghẹt. Biết bao điều con chưa kịp làm, bao điều con chưa kịp nói với Ngoại… Thời gian trôi qua thật nhanh, 10 năm chẳng mấy chốc mà qua đi, và những ký ức của con đang dần nhạt nhòa trong trí nhớ của Ngoại, vì tuổi già đã lấy đi dần những dấu ấn của ngày xưa.

Giờ đây, Ngoại đã ra đi. Nhưng mỗi khi nghĩ về Ngoại, con vẫn cảm nhận được tình yêu thương vô bờ bến mà Ngoại đã dành cho con. Ngoại là người bà hiền hậu, yêu thương con vô điều kiện, luôn dạy con sống lương thiện, kiên nhẫn và bao dung. 

Con bỗng nhận ra rằng, trong cuộc đời này, Ngoại đã hoàn thành trọn vẹn vai trò của một người mẹ, một người bà. Ngoại đã trao cho con cháu những giá trị quý giá nhất: tình yêu, sự kiên nhẫn và lòng bao dung. Và giờ đây, Ngoại đang tiếp tục hành trình của mình, nơi không còn đau đớn, nơi ánh sáng và bình an đang đón chào Ngoại.

Ngoại con người gốc Huế, nấu ăn rất ngon, và con luôn yêu thích những món ăn mà Ngoại làm, như bánh bèo, bánh bột lọc. Ngày xưa, Ngoại còn dạy con nắn viền bánh bột lọc sao cho đẹp mắt. Khi Ngoại lớn tuổi không còn nấu được nữa, con tự tập làm bánh bèo cho Ngoại ăn. Dù con biết mình chưa làm ngon như Ngoại, nhưng mỗi lần thấy Ngoại vui vẻ ăn, con cảm thấy hạnh phúc lắm. Con cảm ơn Ngoại về những ký ức tuổi thơ đẹp đẽ và tình yêu thương mà Ngoại dành cho con.

Mạ tôi là vợ một sĩ quan lớn, sống trong một cuộc sống đầy đủ và sung túc. Nhưng sau một biến cố lớn. Không có chồng bên cạnh, Mạ tôi lâm vào hoàn cảnh khó khăn; "Làm gì để sống, lo cho mình và bốn đứa con?". Nhưng Mạ tôi rất mạnh mẽ. Mạ đã làm tất cả những gì Mạ có thể làm được, gánh gồng, buôn bán rất cực khổ nhưng Mạ không hề than vãn. Cuộc sống vất vã và thiếu thốn. Tôi nhớ có một lần Mạ nói với tôi "Gần Tết rồi mà Mạ không có tiền". Tôi rất xót xa và thương. Tôi ngồi im lặng một lúc suy nghĩ và tôi nói với Mạ "Có tiền rồi Mạ". Tôi lấy những mãnh vải còn dư lại khi may đồ cho khách; tôi cắt may, chế kiểu và may thành những áo đầm nhỏ, xinh xắn cho những em nhỏ cở 5 tháng và 1 tuổi. Mạ tôi đem vào xóm, mời những nhà có em nhỏ mua. Đây cũng là một cách mà mẹ con chúng tôi tìm cách sinh sống trong thời gian đó. Và đây cũng là điều mà tôi hãnh diện vì Mạ tôi may, đan, thêu rất đẹp. Chúng tôi được thừa hưởng những điều này từ Mạ tôi mà không cần phải trải qua một trường lớp học may nào cả. Chúng tôi may rất khéo như Mạ. Và cũng là một nghề đã nuôi chúng tôi sau này. Cám ơn Mạ đã cho chúng con được thừa hưởng những điều tốt đẹp từ Mạ, gia tài Mạ để lại cho chúng tôi.

In memory of  Ba Ngoai

Growing up I remembered my parents sharing stories with me about Ba Ngoai.  Throughout her life Ba Ngoai faced many hardships, including the loss of her husband and the sacrifices she made for her children.  Despite her challenges, she found great strength and motivation to live her life to the fullest.  Ba Ngoai devoted her life to her family and to helping others who were less fortunate.  She was kindhearted, compassionate, loving, funny and a great singer.  Even though I didn't live nearby, the time we spent together were meaningful and memorable.  I have learned so much from her and am grateful to have shared many birthdays and holidays together.  

Even though Ba Ngoai is no longer with us, her spirit will continue to be in our lives and her memory will be forever cherished.  She will be greatly missed and forever in our hearts.

Love,
Ni Na

Ấn tượng về Bác
Tôi được dịp biết Bác khi một lần ghé thăm Bác với Khanh (cô em chồng), và tôi được biết Bác là người bạn thân của Mẹ chồng tôi.
Sau đó tôi có dịp chăm sóc Bác một thời gian. Qua sự đi lại đó, tôi gần gũi với gia đình, với Thúy con gái Bác.
Bác cho tôi ấn tượng đẹp về Bác. Bác có một nụ cười hiền hậu, một mái tóc bạc mềm óng, một bàn tay mềm mại búp măng, và một điều đặc biệt là Bác chơi đàn Tranh rất hay và sở hữu một giọng hát hay. Các con của Bác được thừa hưởng giọng hát đó của Bác. Những lần gia đình tổ chức phòng trà ca nhạc của gia đình, tôi đều được tham dự để biết được điều tuyệt vời của phòng trà nhỏ này khi nghe được Bác hát và lim dim đôi mắt, đôi bàn tay nhịp xuống bán đi đôi với nụ cười hiền hậu và mãn nguyện.
Bây giờ Bác đã ra đi. Bác đã nghỉ ngơi, không còn suy nghĩ, buồn phiền gì nữa. Bác đã để lại cho gia đình, bạn bè sự yêu thương và thương tiếc. Nhưng tôi biết một điều chắc chắn là Bác đã để lại trong lòng con cháu tình yêu của Bác mãi mãi với gia đình... 
Thương nhớ Bác và ngủ yên Bác nha!


Vậy là Bác đã đi rồi. Khi nghe tin Bác ra đi, con bùi ngùi nhớ lại biết bao kỷ niệm.
Nhớ cái thời còn ở Đà Nẵng, con hay xuống nhà Thuý chơi, hình ảnh Bác ra vô trong bếp, hỏi thăm con vẫn còn đó. Rồi Bác qua Mỹ, con lại có dịp được thăm Bác đôi lần, lần nào cũng chất giọng Huế hiền từ hỏi thăm con cháu. Nhìn cái cách nhẹ nhàng ân cần của Bác con mới hiểu sao Thuý bạn con lại dịu dàng, hiền lành đến vậy. Con lại may mắn được bác và gia đình ghé thăm nhà ở Sài Gòn nhân 1 chuyến Bác về Việt Nam. Dịp đó, Bác và Mẹ chồng con hàn huyên, kể chuyện cả buổi, khéo léo để bọn trẻ tụi con tự nhiên  ồn ào. Giờ đây 2 Người đã có thể gặp nhau để tiếp tục cuộc trò chuyện năm xưa rồi. Giờ đây có dịp lên thăm Thuý, con hết được nghe giọng thăm hỏi ân cần, hiền lành của Bác nữa rồi.
Con cầu xin Chư Phật, chư Bồ Tát phù hộ Bác sớm Vãng sanh Tịnh độ về với cõi Phật.

Mẹ kể rằng khi còn nhỏ, Mẹ đã gửi tôi cho Bà Ngoại nuôi. Vì học trường gần nhà nên Ngoại là người thường xuyên đưa đón tôi những lúc Mẹ bận. Ngoại không chỉ chăm sóc tôi từng bữa ăn, giấc ngủ mà còn tắm rửa cho tôi rất chu đáo. Bà còn khéo tay đan cho tôi và chị những chiếc áo len vừa đẹp vừa ấm áp, nhưng tiếc là tôi không còn giữ lại những chiếc áo đó nữa. Vật duy nhất tôi còn giữ là chiếc mền bông do chính tay Ngoại làm.

Tôi không nhớ rõ từ khi nào mình đã có chiếc mền; nghe nói là có sự phụ giúp của bàn tay dì út, và anh họ tôi là người xâu chỉ. Ngoại không chỉ khéo tay mà còn rất sáng tạo, khi dùng những miếng vải vụn ráp thành những bông hoa, sau đó ghép lại thành một chiếc mền ấm áp. Chắc hẳn việc đó đã tốn rất nhiều thời gian và công sức của Ngoại.

Trí nhớ của tôi rất kém, nên tôi chẳng có chút ký ức nào về lúc Ngoại làm chiếc chăn bông này, chỉ biết rằng nó đã thuộc về mình. Từ khi có chiếc mền, đêm nào tôi cũng đắp nó, và nó đã trở thành chiếc mền yêu thích nhất của tôi trong nhiều năm. Giờ đây, khi Ngoại đã không còn, tôi cảm thấy may mắn khi vẫn giữ được chiếc mền kỷ vật mà Ngoại để lại. Cảm ơn Ngoại vì món quà tuyệt vời này! 

Thương Ngoại ♡

Lòng Nhân Ái

Từ một gia đình sung túc và đầy đủ, bỗng dưng tất cả đều tan biến khi lịch sử sang trang. Ba bị đi học tập trong trại cải tạo. Mẹ cùng bốn cô con gái ngỡ ngàng bước theo dòng đời gian khổ. Mẹ phải trở nên mạnh mẽ để gồng gánh mưu sinh cho gia đình. Dường như sự gian truân không đánh gục được người phụ nữ đầy trách nhiệm với bốn đứa con. 

Tôi cũng như Mẹ, rơi xuống vực thẳm. Nhưng vì sự sinh tồn của cuộc sống, tôi cùng Mẹ và mấy chị em, mỗi người một việc, lao vào xã hội để kiếm sống. Tôi nhớ vì lý lịch là con của một sĩ quan nên tôi không xin được việc làm ở bất cứ đâu. Không còn lựa chọn tôi đành chấp nhận công việc nặng nhọc là đi lao động khuân vác. Sau một thời gian làm tại công ty đường sắt, họ chuyển tôi đi làm xa hơn, đoạn đường xe lửa vô Tam Kỳ. Cứ đến cuối tuần, tôi lại nhảy tàu về Đà Nẵng để thăm gia đình.

Mẹ vẫn lao lực với nhiều công việc. Tôi chỉ biết giúp mẹ với số tiền lương ít ỏi và 8 ký lương thực. Trong đó, có khi là 5 ký gạo, 3 ký màu; có khi là bột mì, mì sợi, bo bo. Nhận được bao nhiêu thì tôi mang về hết cho Mẹ. Mặc dù nhà còn rất nghèo, nhưng Mẹ tôi vẫn muốn chia sẻ với những người có hoàn cảnh túng thiếu hơn mình. Lúc đó, ngôi nhà của gia đình chúng tôi chưa bị trưng thu, mẹ tôi đã cưu mang một gia đình khác và để họ ở tầng trên. Gia đình đó cũng có một bầy con còn nhỏ. Sáng nào, Mẹ cũng luộc một rổ mì và làm một chén nước mắm đem lên lầu cho gia đình đó. Có khi, Mẹ lấy bột mì để đổi bánh mì cho họ ăn. Mẹ nói với tôi là mình phải biết chia sẻ, lá lành đùm lá rách. Cho đến khi đã được định cư ở Hoa Kỳ, Mẹ luôn dùng tiền dành dụm được để giúp đỡ cho những mảnh đời bất hạnh ở quê nhà. Và đó cũng là tâm nguyện cuối đời của Mẹ.

Sự nhân hậu của Mẹ là tấm gương cho tất cả chúng tôi cùng học hỏi.

Làm Rể

Ai cũng nói tôi đã rất may mắn khi lần đầu đến Mỹ vừa được dự lễ cưới con gái và vừa được gặp lại Mạ sau nhiều năm xa cách. Nhưng niềm vui khi gặp Mạ trong ngày sinh nhật mừng Mạ 97 tuổi lại là lần gặp sau cùng.

Bao nhiêu năm nay, tôi không làm gì được cho Mạ vì sự xa cách địa lý giữa Mỹ và Việt Nam. Tôi chỉ có thể theo dõi sức khoẻ của Mạ qua tin nhắn và video mà các em đưa tin. Giây phút cuối của Mạ, thấy Mạ ra đi thanh thản, nhẹ nhàng và không đau đớn, tôi cũng nhẹ lòng. Vậy là Mạ đã đi thật rồi!

Tôi nhớ lại lúc xưa, để được làm quen với con gái của Mạ, mỗi ngày ba cử sáng, chiều, tối tôi đều đến nhà Mạ. Lúc đó, người chị đầu rất nghiêm khắc và không bao giờ nói chuyện với tôi. Còn nàng ấy thì bỏ đi lên xí nghiệp thêu và nói với Mạ là đi đổi chỉ. Nàng đi mãi đến chiều để tránh gặp tôi. Chỉ có cô em út vô tư hay trò chuyện cùng và rủ tôi chơi những trò chơi dân gian. 

Khi đó vì muốn làm con rể của Mạ, tôi chỉ còn cách là lấy lòng Mạ cộng thêm sự chai mặt của tôi với nàng. Vậy là, tôi tự nguyện giúp Mạ những việc như xách nước, chẻ củi. Có những lần đi làm trong quê, tôi mua những khúc gỗ to chở về cho Mạ và cưa ra từng đoạn, rồi chẻ nhỏ cho Mạ nấu cơm, nấu nước. Mạ rất thương tôi và lúc nào cũng mua cho tôi một gói chè và ca nước đá vì sở thích của tôi là uống nước đá. Sự kiên trì của tôi cuối cùng đã được đền đáp, Mạ đã đồng ý gả con gái của Mạ cho tôi sau hai năm theo đuổi.

Con xin cảm ơn Mạ đã chăm sóc các con của con và đã giúp đỡ chúng con rất nhiều trong những năm tháng qua. Công ơn lớn lao đó con xin ghi tạc trong lòng.  

Xin cảm ơn tất cả các chị em và các cháu đã chăm sóc Mạ.

Mong Mạ thanh thản yên nghĩ, vãng sanh cực lạc.


Lời Hứa

Năm 2024 là một năm để lại trong tôi nhiều kỷ niệm vui buồn sâu sắc nhất. Tôi được qua Mỹ để dự đám cưới con gái, đó là niềm vui của các bậc cha mẹ, và vui hơn nữa là dự sinh nhật của Mẹ chúng tôi lần thứ 97 tuổi.

Ngày chia tay để trở về Việt Nam, đêm hôm đó, tôi nói lời tạm biệt với Mẹ. Mẹ tôi tuy đã lẫn nhưng cũng có lúc vẫn nhớ. Mẹ hỏi "Rồi chừng nào con qua lại?" Tôi nói " Sinh nhật Mạ con qua" Mẹ tôi hỏi "Còn bao lâu nữa là sinh nhật?" Con gái tôi nói "Còn 11 tháng nữa đó Ngoại" Mẹ tôi nói: "Chi mà lâu rứa!" Em út tôi nói "Thì mỗi năm là sinh nhật một lần đó Mạ. Năm nào chị cũng qua dự sinh nhật Mạ mà" Mẹ tôi nói "Lâu quá, ai mà chờ" Nghe thật là thương. Tôi nói "Vậy con về rồi vài tháng nữa con qua nghe" Mẹ tôi cười nói "Ừ, nhớ đó hỉ" Và không ngờ chỉ 4 tháng sau, hôm nay tôi lại bay qua với một tin dữ là Mẹ qua đời.

Trong những ngày cuối cùng của Mẹ, tất cả chị em, con cháu đều có mặt, lo lắng chăm sóc Mẹ cho đến giây phút cuối cùng. Tôi chỉ có thể theo dõi qua màn hình của chiếc di động. Mọi lo lắng, buồn thương đều bất lực vì sự xa cách nữa vòng trái đất. Dẫu biết rằng sinh ly tử biệt là quy luật của một đời người và Mẹ đã thượng thọ 97 tuổi, nhưng một nỗi buồn vẫn hiện hữu trong lòng tất cả chị em, con cháu trong gia đình.

Mạ!

Con đã bay qua cùng lời hứa với Mạ. Tuy muộn màng nhưng con vẫn có mặt trong ngày tang lễ của Mạ. Tất cả bốn người con cùng các con rể và các cháu đã có mặt, mong Mạ ra đi thanh thản. Từ nay, không còn thấy Mạ nữa, nhưng tất cả chúng con đều rất nhớ Mạ, một người Mẹ đáng kính, tận tuỵ hết lòng vì con cháu. An nghĩ Mạ nhé! Ở một nơi nào đó Mạ sẽ mỉm cười khi tất cả con cháu đã đông đủ và con đã giữ lời hứa với Mạ.

Nhân đây chị xin cảm ơn tất cả các em đã tạo điều kiện cho chị được gặp Mạ trong ngày tang lễ. Xin cảm ơn các chị em, các cháu trong gia đình và cô Khanh đã chăm sóc Mạ trong bao năm qua. Tất cả chúng ta hãy cầu nguyện cho Mạ được vãng sanh cực lạc nơi cỏi Phật. A Di Đà Phật.

Bí mật chôn giấu

Căn nhà 26 Nguyễn Du...

Lúc nhỏ, tôi thường chạy ra chơi đùa ở góc cầu thang, nơi thường treo một chiếc võng màu xanh. Một hôm, Ngoại mang cho tôi một chén nước màu nâu đỏ. Nhìn vào chén nước, tôi thấy lạ lạ, không biết đó là gì. Có lẽ do từ nhỏ tôi đã uống rất nhiều loại thuốc nên mỗi khi thấy thứ gì đó giống thuốc, tôi thường ngần ngại không dám uống vì sợ rằng nó sẽ đắng. Tôi nhìn chén nước rồi nhìn Ngoại. Chắc Ngoại hiểu ý, nên đã cười và nói “Uống đi con!” Tôi nghe lời và thử một ngụm, ồ, nó ngọt mát và dễ chịu quá! Tôi đã uống hết rất nhanh và không bỏ sót một giọt nào. Cái vị ngọt thanh ấy thật đặc biệt; đến giờ lớn lên, tôi vẫn không thể quên được.

Sau này, có lần tôi đã hỏi Mẹ về thứ nước ấy. Mẹ chỉ lắc đầu, không biết, vì Mẹ không phải là người nấu. Đó là lần duy nhất tôi được thưởng thức món nước Ngoại nấu. Mỗi khi hồi tưởng về nó, tôi lại tiếc vì sao hồi đó không hỏi Ngoại là nước gì hay xin thêm một chén nữa. Giờ đây, khi Ngoại đã không còn, tôi biết rằng sẽ không bao giờ biết được câu trả lời. Những kỷ niệm về Ngoại thật ít ỏi, nhưng khi nghĩ đến chén nước ngọt ngào ấy, tôi cảm thấy như có một phần tình thương của Ngoại vẫn ở bên cạnh mình. Hương vị ấy sẽ mãi nhắc nhở tôi về một thời thơ ấu giản dị nhưng đầy ắp yêu thương.

Đàn Tranh
Con biết Mạ rất thích đàn Tranh. Mạ kể là khi Mạ còn ở trong Cung với Bà Chúa Tám, Bà cho Mạ học đàn Tranh vì bàn tay của Mạ đẹp.  Ông Thầy dạy đàn của Mạ khiếm thị, phải có một cậu nhỏ dẫn đường. Ông rất giỏi mới được mời dạy cho Mạ. Khi trong Cung mở tiệc, Bà Chúa đeo trên tay Mạ nhiều nữ trang để Mạ đàn Tranh hòa cùng những Dì, Cậu Phủ. Mạ đàn giỏi vậy mà con chưa được nghe tiếng đàn của Mạ, cho đến cách đây mười mấy năm...
Con muốn mua cây đàn để tặng Mạ nhưng tìm hoài mà không biết mua ở đâu. Cuối cùng, con đánh liều gởi email đến chương trình Tiếng Tơ Đồng của nghệ sỹ Chí Tâm. Không ngờ anh quá nhiệt tình, gọi điện thoại hỏi han tận tâm. Anh rất vui khi nghe con nói Mạ đã ngoài 80 mà vẫn yêu tiếng đàn Tranh như vậy. Sau đó anh đã gởi cây đàn đến tận nhà truóc khi con kịp trả tiền luôn! Anh còn gởi thêm lời chúc mừng đến Mạ vì lúc đó gần tới ngày lễ Hiền Mẫu. Con đã giữ bí mật với Mạ, chờ đến khi anh Hùng chị Nga từ Canada qua, để tặng mừng sinh nhật Mạ.
Thật là xúc động khi Mạ mở món quà hơi quá khổ một tý :-D. Mạ quá vui mừng đã thử đàn ngay. Sau mấy chục năm không đàn mà sao Mạ vẫn nhớ những giai điệu  xưa mà đàn hay đến vậy! Anh Hùng đệm đàn và Mạ hòa theo, càng lúc càng ăn rơ, nhịp nhàng, du dương làm rung động hồn người. 
Con rất mừng vì không ngờ Mạ vui đến quên cả mệt mỏi. Mạ ngồi đàn suốt ngày, hết bài này đến bài khác. Càng đàn, ký ức càng trở về với Mạ, ngón đàn càng say sưa lả lướt hơn. Lúc đó lòng con thấy ấm áp lắm, vì Mạ thích món quà của con. 
Thỉnh thoảng Mạ biểu mang đàn ra cho Mạ. Có lúc Mạ quên, chỉ đàn được một đoạn ngắn. Có khi Mạ nhớ lại nhiều giai điệu dường như đã bị lãng quên sau bao thăng trầm của cuộc đời. Những lúc đó Mạ rất hào hứng, đàn đi đàn lại rồi cười thật tươi. Mạ đã tìm lại được niềm vui từ sở thích thời son trẻ. Con vui lắm! Con đã được nghe Mạ đàn rồi! Tiếng đàn của Mạ sẽ mãi mãi là ký ức quý giá, đặc biệt nhất trong lòng con. 


Đi ra đi vô ngang qua cái sofa trong phòng family room là lại đưa mắt nhìn lên giường của Bác. Đã thành một thói quen mà nhất thời con chưa thay đổi được. Giường vẫn còn đó mà Bác đã đi rồi, đi xa rồi. 
Mới ngày nào nhận job đến chăm sóc Bác mà bây giờ tính ra đã hơn 10 năm. Nói chính xác là 10 năm 5 tháng, thêm 2 tuần. Lúc đầu do chưa hiểu Bác nên nhiều lúc con cũng bị Bác làm cho sợ xanh cả mặt, nghĩ thầm chắc phải cuốn gói bỏ chạy thôi. Thế mà cũng không bỏ chạy được, trụ lại cho đến giờ. Âu chũng là cái duyên Bác hỉ? Dần thì hai Bác cháu hiểu nhau hơn. Buổi sáng sau khi thức giấc câu đầu tiên Bác hỏi luôn luôn là “Mấy giờ rồi?” Kế đến là “Cô ăn uống gì chưa? Sao không ăn đi, đói thì cứ ăn trước đi, đừng chờ tui nghe.” Cơm nước xong Bác lại nhắc con mở TV coi cho đỡ buồn hoặc nằm nghỉ trưa chút đi. Lúc này thì con biết Bác là người hay quan tâm, chăm sóc người khác. Từ sáng tới chiều nhà chỉ có hai Bác cháu chia sẻ vui buồn với nhau. Bác kể con nghe những kỷ niệm thơ ấu lúc còn ở với Ôn Mệ, rồi vào Cung chơi với Bà Chúa, rồi hùn vốn đi buôn bán với người bạn gần nhà và còn biết bao nhiêu chuyện khác nữa... Con nghe riết mà thuộc nằm lòng luôn. Bác lúc nào cũng nhớ về Ôn Mệ, anh chị em và con cháu trong GĐ. Chăm lo, dắt dìu con cái trong cuộc sống luôn là trách nhiệm, là ưu tiên hàng đầu đối với Bác (dù con cháu nay đã không còn nhỏ nữa). Ở gần Bác mới cảm nhận, thấm thía câu hát trong bài Lòng Mẹ: “Lòng Mẹ bao la như biển Thái Bình dạt dào...”
Bên Bác lâu ngày thành gần gũi. Có lần con bạo gan dám vuốt râu mèo (Bác tuổi Mẹo), chọc ghẹo Bác. Chẳng là mấy người lớn tuổi thường khó kiểm soát được cái gió “hạ phong” của mình. Con đang đứng cạnh giường, Bác bắn “đùng” một cái. Con giả vờ ôm bụng kêu lên “Bác bắn đạn lạc trúng con rồi.” Bác nghe cũng thấy hơi quê quê, nhưng rồi cười xòa thoải mái nói: “Biết chi mô.” Ôi 2 hàm cười chỉ có 4 cái răng mà sao con thấy dễ thương, đáng yêu vô cùng. Quê thì quê, mắc cười thì cứ cười, sợ chi ai Bác hỉ?
Vài hàng con nhớ về Bác.


Mạ
Phi cơ đáp xuống bồi hồi phân hai
Đất lạ quê người ra sao ngày mai
Con là người Mạ chưa hề biết mặt
Vẫn ân cần tay nắm, mặt mừng vui
Nhà đây con ở, đồng hương giúp đỡ
Cơm đây con ăn, ấm no có Mạ
Nước mắt vào trong, rưng rưng dạ nói
Mẹ già quê nhà, Mạ đây là Mẹ
Mẹ, Mạ đều già, miệng cười như trẻ
Tiếng Mạ lần đầu con nghe hơi lạ
Mạ thường nhỏ nhẹ tiếng lạ thành quen
Khuya đi làm về, thương yêu Mạ bảo
Tự nhiên con nhé, mỉm chi, phúc hậu
Cơm no ấm bụng ngại ngần chi con
Đêm nằm con khóc Mẹ ơi, Mạ ơi
Mạ ra đi con mất Mẹ hai lần
Cúi đầu con gọi Mẹ hiền yêu dấu
An nghỉ nghìn thu hai tiếng Mạ ơi!



Mạ yên tâm nghe Mạ!
Khi con còn nhỏ, Mạ làm tất cả những việc nặng nhọc cho con. 
Mạ nói: "Bưng nặng thế nào Mạ cũng làm cho con được, nhưng đau, bịnh thì Mạ không thể nào đau giùm con. Cho nên con phải lo ăn uống, ngủ ngơi đầy đủ để giữ gìn sức khỏe." 
Lớn lên con mới hiểu, nỗi xót xa khi Mạ bịnh mà con không thể đau giùm Mạ. Con không biết làm gì hơn. Điều duy nhất con có thể làm là trấn an Mạ. Mỗi khi y tá tiêm kim, hoặc nhân viên y tế đưa Mạ đi xét nghiệm, con đều ở bên cạnh Mạ. Nếu được cho phép thì nắm tay Mạ. 
"Con đi theo Mạ qua phòng xét nghiệm, con ở ngay bên cạnh Mạ đây, Mạ đừng sợ nghe." Vậy là Mạ yên tâm. 
Cho đến phút cuối đời của Mạ, con cũng may mắn được ở bên cạnh  Mạ. Cũng câu trấn an: "Con ở ngay bên cạnh Mạ đây. Mạ đừng sợ nghe. Mạ chỉ cần niệm Phật thôi, Nam Mô A Di Đà Phật. Mạ cứ yên tâm. Tụi con đã lo chu toàn mọi việc rồi. Tất cả con cháu đều đã khôn lớn, học ra trường, đi làm, cuộc sống ổn định hết rồi. Mạ yên tâm nghe Mạ." 
Mạ nhắm mắt, bình yên, hơi thở yếu dần... ra đi thanh thản...
Tâm nguyện cuối cùng của Mạ là dành hết tất cả cho những mảnh đời bất hạnh. Con sẽ tận tâm hoàn thành một cách tốt nhất. Mạ yên tâm nghe Mạ. 
Con nhớ Mạ rất nhiều!


                                              Virginia 1/11/2024

  Sáng nay ngồi đây với ly caffe nóng ấm lòng bàn tay. Bên kia song cửa những chiếc lá vàng bắt đầu rơi lác đác trong cơn gió se lạnh của mùa Thu năm nay, mà lòng cảm thấy hiu quạnh. Hôm qua một chiếc lá đã rụng về cội. Mạ đã vĩnh viễn ra đi trong vòng tay thân thương của con cháu vây quanh Mạ.
  Mẹ vợ của tôi đấy 97 năm cuộc đời dọc theo sự thăng trầm chiều dài lịch sử. Thời kỳ Pháp thuộc, chiến tranh Việt Nhật, VNCH, thời kỳ đen tối 30 tháng Tư 1975 đã thay đổi cuộc đời của Bà một cách cay nghiệt. Từ một người phụ nữ thanh lịch tao nhã có một cuộc sống êm đềm bên chồng con, nay phải lao vào cuộc đời vất vả mưu sinh nuôi 4 đứa con trong khi chồng bị bắt đi học tập cải tạo. Năm 1976 Chồng chết trên trại cải tạo. Bà đã gạt nước măt lăng xả vào cuộc đời mưu sinh để lo cho cuộc sống các con. Chưa hết ở đây, chúng tống khứ GĐ chúng tôi ra ngoài đường để lấy căn nhà thân yêu cho cán bộ. Nỗi đau chồng chất nổi đau đã in hằn lên thân thể của một người quá phụ nhỏ nhắn ấy. Tôi trở thành con rể của Bà năm 1979.
Ngày ấy làm rể tôi phải sơn một bức tường trong nhà và sửa chửa cái bếp, thế mà loay hoay sao mà cũng xong nhiệm vụ. Có một lần đến chơi cả nhà đang ắn tối và tôi được mời. Thế là ăn hết nồi cơm nhà người ta mà không biết ( cả nhà nhịn đói sau này mới biết thật là xấu hổ ). Lỗi này không  phải tại con mà do Mạ kho cá quá ngon ( lần đầu tiên trong đời ăn cá kho kiểu Huế ).
  Dòng đời cứ trôi cho đến năm 1994 Mạ và cô em út định cư USA theo diện HO còn GĐ nhỏ của chúng tôi định cư tại Canada năm 1983. Chúng tôi thăm viếng Bà hằng năm 2 hoặc 3 lần; con cháu quây quần bên Bà thật là vui và ấm áp tình GĐ. Bà nhớ rất rõ các con tôi thích món gì do Bà nấu.
  Thế đấy, Mẹ vợ tôi là người phụ nữ vỹ đại, đã hy sinh cả đời mình cho GĐ, con cháu vàmọi người chung quanh, yêu thích làm từ thiện, vị tha, nhân ái. Bà rất yêu âm nhạc từ thời còn là thiếu nữ. Bà biết đàn Tranh và hát rất hay. Thay lời kết Con yêu Mạ!
 

OBITUARY

Lien Thi Ngoc Tran

May 20, 1927 – October 31, 2024

National Funeral Home & Memorial Park

Show your support

Add a Memory

Share Obituary

Get Reminders

Services